Turystyczny Gdańsk, 2015/2016 archiwum

Date : marzec 2016 (5)

Wesołego Alleluja!

Katarzyna Sikora
Komentarze: Bez komentarzy
Opublikowano: 25 marca 2016

wielkanocne252

Z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych, życzymy Państwu dużo radości, rodzinnych chwil, smacznego jajka i … mokrego Dyngusa!!!!

Świateczne zwiedzanie

W nastrój wielkanocny świetnie wpsiują sie gdańskie, gdyński i genralnie trójmiejskie zwyczaje wielkanocne z dawnych czasów. Zarówno te kaszubskie, polski, jak niemieckie i niderlandzkie. Zwiedzanie Trójmiasta z przewodnikiem dla każego powinno mieć też ten wymiar – kultury dawnych czasów.

Czy tradycja dzielenia się jajkiem ma w Gdańsku długą historię? Czy zwiedzanie Trójmiasta tuż po wojnie w okrsie wielkanocnym było popularne? Jak Wielką Niedzielę obchodzili Kaszubi z Gdyni, Pucka czy Helu? O tym wszystkim będziemy opowiadać.

Brama Wyżynna

Maciej Badowicz
Komentarze: Bez komentarzy
Opublikowano: 21 marca 2016

Zaangażowanie Rzeczpospolitej w wojnę ze Szwecją i Rosją w ramach pierwszej wojny północnej (1563-1570) o hegemonię na Morzu Bałtyckim doprowadziły do wzrostu zagrożenia dla bezpieczeństwa Gdańska. W związku z tym prace fortyfikacyjne realizowano w kluczowym odcinku robót- zachodnim. W linii nowego wału, wzniesionego przez Jana Kramera w latach 1571-1576 zbudowano bramę (zwaną wewnętrzną), a następnie Wilhelm van dem Block, znakomity flamandzki rzeźbiarz, w latach 1586-1588 wybudował kolejną, która miała stać się początkiem “drogi królewskiej”- traktu dla polskich władców, przybywających do Gdańska.

W tym miejscu zwykle zaczynamy zwiedzanie Trójmiasta z przewodnikiem, stąd warto opisać ją dokładniej.

Brama Wyżynna została zbudowana na wzór antwerpskich obiektów, m.in. bramy św. Jerzego z lat 1543-1545. W przyziemiu cztery pilastry toskańskie flankują trzy wejścia. Środkowe-największe, przeznaczone było dla ruchu pojazdów konnych, dwa boczne dla ruchu pieszego. W tej części zabudowy Brama Wyżynna jest rustykowana piaskowcem. W górnej kondygnacji, widocznej od strony dzisiejszej ul. Wały Jagiellońskie, ozdobiono fryzem przedstawiającym trzy herby.

Kolejno (od lewej):

  1. Herb Prus Królewskich (czarny orzeł mieczowy, wyrażający pewien stan prawny- żądanie zwrotu zagarniętego Pomorza przez Krzyżaków Polsce, ale także przyłączenia całych Prus do Korony, co było postulatem mieszczan i rycerstwa w regionie; używany już na początku wojny trzynastoletniej przez Kazimierza Jagiellończyka) podtrzymywany przez dwa jednorożce (“jednorożec jest symbolem Chrystusa i Jego Wcielenia, czystości, dziewictwa, duchowej płodności, siły, dzikości, pychy, wyniosłości, czujności a jego róg probierzem trucizn… W wielu przypadkach wyobrażeń jednorożca używano do alegorycznych personifikacji Czystości”; S. Kobielus, “Bestiariusz chrześcijański”).
  2. Herb Rzeczypospolitej (orzeł biały z tarczą z herbem rodu Poniatowskich- Ciołek), podtrzymywany przez dwa anioły;
  3. Herb Gdańska podtrzymywany przez lwy;

Na fasadzie znajdują się ponadto sentencje łacińskie (doświadczenie uczy, ze zwiedzanie Trójmiasta zawsze rodzi wśród turystów pytanie o ich znaczenie, dlatego trzeba je znać!):

Sapientissime fiunt quae pro Republica fiunt – Najmądrzej dzieje się wszystko, co się dzieje dla Rzeczypospolitej.

Iustitia et Pietas duo sunt Regnorum omnium Fundamenta – Sprawiedliwość i pobożność to dwie podstawy wszystkich królestw,

lub też jeśli przeczytamy tylko dolną linię – Rum omnium Fundamenta – “Rum podstawą wszystkiego”, co uznawane jest za typowy ówczesny gdański humor i zamiłowanie do napojów wyskokowych.

Civitatib.(us) haec optanda bona maxime Pax Libertas et Concordia – Dobra najbardziej dla państw pożądane to pokój, wolność, zgoda.

Znad gzymsu wystają figury czterech lwów na attyce, będących niejako przedłużeniem kompozycji nieklasycznych pilastrów we fryzie i tych toskańskich w dolnej kondygnacji.

Na elewacji wschodniej zwróconej ku dawnemu Zespołowi Przedbramia (Katowni) znajduje się herb pruski Hohenzollernów, dodany w czasie renowacji w 1884 r.

Przed bramą znajdował się dawniej most, przerzucony nad fosą, w formie trzech kładek dla poszczególnych wjazdów. Fosa została zasypana w 1895 r., również wtedy wały miejskie zostały zniesione. Od 1903 r. na placu przed Bramą Wyżynną odsłonięto konny pomnik cesarza Wilhelma I (stąd dawna nazwa placu, w którym obecnie znajduje się jezdnia i przejście podziemne w stronę Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Conrada- Korzeniowskiego- plac “pod końskim ogonem”), który był miejscem zebrań organizacji nazistowskich, żądających włączenia Gdańska do terytorium Niemiec w czasie Wolnego Miasta. Pomnik został zniszczony przez żołnierzy radzieckich w 1945 r., przypuszczalnie jego podwalina do tej pory znajduje się na swoim miejscu, przykryta asfaltem jezdni.

Teren za Bramą Wyżynną- Targ Węglowy i Drzewny, ze względu na zmianę urbanistycznego charakteru miasta (budowę Bramy Długoulicznej, zwanej Złotą) w pierwszych latach XVII wieku spowodował wzrost znaczenia obiektu- zaczął spełniać funkcję rozjazdu na place, przejmując dodatkowo role Bramy Drzewnej i Karowej.

Od 1588 r. Brama przez prawie 300 lat stała w niezmienionej formie, miała zachwycić podobno samego Napoleona, który miał zażądać przeniesienia jej do Paryża. W 1861 fasada została poddana pracom restauracyjnym (ich śladem jest data umieszczona w kilku miejscach). W 1878 postanowiono zwiększyć przepustowość przejazdu – brama wewnętrzna została wyburzona, a po obu stronach bramy van den Blocka wybito w wałach dodatkowe przejazdy. Ponadto most zwodzony nad fosą zastąpiono stałą groblą.

W 1903 r. w Bramie Wyżynnej znajdował się odwach- siedziba warty garnizonowej i policyjnej. Po demilitaryzacji Gdańska w wyniku podpisania traktatu wersalskiego odwach został przeniesiony,a pomieszczenia te zajęło biuro podróży Norddeutscher Lloyd. W 1945 uszkodzony został głównie wystrój rzeźbiarski bramy. Naprawy i konserwacje prowadzono w 1946, 1949/50 i 1964/65 W 1952 ponownie otwarto przejazd, pozostawiając zamknięte przejścia boczne, w których mieściła się m. in. informacja turystyczna. W 2002 brama została przejęta przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, a 22 maja 2012 roku otwarto w niej Pomorskie Centrum Informacji Turystycznej.

Opracowania – call for papers!!!

Katarzyna Sikora
Komentarze: Bez komentarzy
Opublikowano: 15 marca 2016

Drodzy Kursanci,

Za dwa i pół miesiąca koniec naszego kursu. Przed Wami dużo pracy i intensywnej nauki. Prócz systematyczności, potrzebne też będą rzetelne materiały jakimi są, między innymi, Wasze prezentacje zabytków z Drogi Królewskiej, Ratusza Głównego Miasta oraz trasy objazdu po Trójmieście. Każdy z Was zatem, powinien przygotować po 3 tematy, a dotychczas tylko niektórzy z grupy przesłali swoje opracowania. Pamiętajcie proszę, że im później, tym trudniej, bo czasu coraz mniej. Oczywiście nie jest to obowiązkowe, proszę mi jednak wierzyć, że stanowi duże ułatwienie w trakcie nauki do egzaminów.

Jeszcze raz zachęcam do wysyłania swoich materiałów NA MÓJ ADRES MAILOWY, w pliku Word.

Zlota Kamienica – Dlugi Targ 41

Mariusz Kukowski
Komentarze: Bez komentarzy
Opublikowano: 9 marca 2016

Budowe obecnej kamienicy na parceli Dlugi Targ 41 rozpoczal w 1609 roku Jan Speiman, w owym czasie rajca miejski,a przyszly burmistrz Gdanska (od roku 1613).Projektantem i budowniczym byl Abracham van den Blocke,a rzezby fasady wykonal w latach 1616-18 mistrz Jan Voigt z Rostoku.Kamienica ma trojosiowa,czterokondygnacyjna fasade o podzialach pilastrowych.W przyziemiu toskanskimi,ozdobionymi przepaskami z motywem panoplii,w drugiej i trzeciej kondygnacji jonskimi i korynckimi z motywem winorosli.W czwartej kondygnacji umieszczono hermy.Calosc jest utrzymana w stylu renesansu wloskiego.Program zawarty w dekoracji frontu budynku jest gloryfikacja cnot obywatelskich,czego przykladem sa sceny na plycinach i postacie wybitnych osob od starozytnosci do czasow nowozytnych. Zwiedzanie Trójmiasta niechybnie musi nas doprowadzić do opowieści o szczegółach:

1 kondygnacja :

Wawrzyniec Medyceusz; Zygmunt III Waza; Henryk IV; Scypion Afrykanski Mlodszy

na plycinach: Juda Machabeusz; Horacjusz Kokles; Kamilus

2 kondygnacja :

Marek Katon Mlodszy; cesarz Otton III; Wladyslaw Jagiello; Fabrycjusz

na plycinach: Brutusowie; herby Speimanow i Bahrow; Horacjusze i Kuracjusze

3 kondygnacja;

Solon; Attilus Regulus; Scypion Afrykanski Starszy; Katon Starszy

na plycinach: Temistokles; Skanderbeg i Hunyady; Mucjusz Scevola

Attyka:

n.n; Regulus; Scypion Mlodszy; Scypion Starszy

rzezby: Roztropnosc; Sprawiedliwosc; Mestwo; Umiarkowanie

Za nimi taras i cofniety szczyt naczolkowy,szczyt wienczy posag Fortuny

Portal:

Zaznaczony gleboka archiwolta,w przyluczach alegorie Wiary i Nadzieji,nad wejsciem rzezba alegorii Milosierdzia i sentencja lacinska: “Czyn slusznie i niczego sie nie lekaj”(dewiza Speimanow).

Historia kamienicy, a zwiedzanie Trójmiasta z przewodnikiem:

Posesja nr.4 byla w drugiej polowie XIV w wlasnoscia lawnika i rajcy Meinharda Steina,pozniej do 1411 ,zamordowanego przez Krzyzakow burmistrza Arnolda Hehta.Pozniej nalezala do jego spadkobiercy Johanna Bylera.Jej gotycka postac uwiecznil Anton Muller na obrazie Grosz Czynszowy.Pod koniec XVI w kilkakrotnie pelnila funkcje pomieszczen rezydencji dworu JKM Zygmunta III.

W 1601 roku nabywa ja Jan Speiman i w 1609 rozpoczyna przebudowe budynku w duchu renesansu wloskiego.Po jego smierci wlascicielami sa zieciowie(brak meskiego spadkobiercy),a nastepnie rodzina Krause.Od 1786 do 1918 Steffensowie.W okresie miedzywojennym jest wlasnoscia Miasta Gdanska,miesci sie w niej m.in.bank,zbiory bursztynu,mieszkania prywatne,a nawet siedziba lokalnej NSDAP.W 1945 roku budynek ulega zagladzie,ale ocalalo 2/3 fasady,ktora  choc wychylona 30 cm od pionu,dzieki prowizorycznemu zabezpieczeniu zostaje wkomponowana w od podstaw zrekonstruowany budynek.Fasada zgodnie z dziewietnastowieczna dekoracja zostaje bogato pokryta zloceniami(300 g zlota dukatowego w platkach).Obecny wyglad nawiazuje do wieku XVII.Miesci sie tam Instytut Morski,

Jan Speiman(Speymann,Speimann von der Speie)

Niewatpliwie najbardziej znanym wlascicielem Zlotej Kamienicy byl Jan Speiman (1563-1625).W 1601 roku lawnik,w 1603 rajca,a w 1613 burmistrz gdanski.byl synem nadrenskiego kupca Hilgera,ozenionego z Anna Brandes.Gruntowne wyksztalcenie otrzymal na uczelniach w Krolewcu,Haidelbergu,Padwie,Pizie i Sienie.Ozenil sie z Judyta z Bahrow.Zajmowal sie handlem zbozem ,eksportujac je m.in.do Wloch.Stajac dwukrotnie na czele wypraw statkow gdanskich do Wenecji i Rzymu,ratowal te miasta od kleski glodu.W dowod wdziecznosci papiez Klemens VII nadaje mu tytul szlachecki.W Gdansku pozostawia po sobie nie tylko Zlota Kamieniczke,ale zapisuje sie jako jeden z projektodawcow Fontanny Naptuna,przebudowy Dwooru Artusa,wspolinicjator powstania Wielkiej Zbrojowni,Zlotej Bramy czy wnetrz Ratusza Glownego Miasta.Fundator grobowca Bahrow.Otaczal opieka gdanskich budowniczych i nauczycieli.Dbal o stan szkolnych bibliotek.Kolekcjoner dziel sztuki i militariow,bibliofil,zalozyciel fundacji ktora ksztalcila kustosza zbiorow znajdujacych sie w Zlotej Kamienicy.Byly one raz w miesiacu udostepniane nieodplatnie szerokiej publicznosci.Byl tez wojskowym wynalazca,za co pobieral z kasy miejsckiej wynagrodzenie.Byc moze panoplia w przyziemiu Zlotej kamienicy sa wlasnie wyrazem tych marsowych zainteresowan pana Speimana.Zmarl nie pozostawiajac meskiego potomka(jedyny syn zmarl w dziecinstwie),pochowany zostal w Bazylice Najswietszej Marii Panny.

http://static.lovetotravel.pl/galery/th/th1_12144_zlota_kamienica.jpg

http://pomorskie.travel/web/uploads/wpisy/miniatury/L-5213f94daf82cc954a5a91f8e2c3d1d075d393ab.jpg

http://www.gedanopedia.pl/images/thumb/7/7c/Zrujnowana_fasada_Złotej_Kamieniczki,_około_1950.jpg/180px-Zrujnowana_fasada_Złotej_Kamieniczki,_około_1950.jpg

http://bi.gazeta.pl/im/5b/b7/d1/z13743963Q,Zlota-Kamienica-w-Gdansku—zdjecie–ktore-pokazuj.jpg

Objazd naukowy 6.03

Maciej Badowicz
Komentarze: Bez komentarzy
Opublikowano: 7 marca 2016

Cześć!

Pamiętajcie o wrzuceniu materiałów z objazdu naukowego na stronę.

Pozdrowienia!

strona 1 z 1