Zlota Kamienica – Dlugi Targ 41

Komentarze: Bez komentarzy
Opublikowano: 9 marca 2016

Budowe obecnej kamienicy na parceli Dlugi Targ 41 rozpoczal w 1609 roku Jan Speiman, w owym czasie rajca miejski,a przyszly burmistrz Gdanska (od roku 1613).Projektantem i budowniczym byl Abracham van den Blocke,a rzezby fasady wykonal w latach 1616-18 mistrz Jan Voigt z Rostoku.Kamienica ma trojosiowa,czterokondygnacyjna fasade o podzialach pilastrowych.W przyziemiu toskanskimi,ozdobionymi przepaskami z motywem panoplii,w drugiej i trzeciej kondygnacji jonskimi i korynckimi z motywem winorosli.W czwartej kondygnacji umieszczono hermy.Calosc jest utrzymana w stylu renesansu wloskiego.Program zawarty w dekoracji frontu budynku jest gloryfikacja cnot obywatelskich,czego przykladem sa sceny na plycinach i postacie wybitnych osob od starozytnosci do czasow nowozytnych. Zwiedzanie Trójmiasta niechybnie musi nas doprowadzić do opowieści o szczegółach:

1 kondygnacja :

Wawrzyniec Medyceusz; Zygmunt III Waza; Henryk IV; Scypion Afrykanski Mlodszy

na plycinach: Juda Machabeusz; Horacjusz Kokles; Kamilus

2 kondygnacja :

Marek Katon Mlodszy; cesarz Otton III; Wladyslaw Jagiello; Fabrycjusz

na plycinach: Brutusowie; herby Speimanow i Bahrow; Horacjusze i Kuracjusze

3 kondygnacja;

Solon; Attilus Regulus; Scypion Afrykanski Starszy; Katon Starszy

na plycinach: Temistokles; Skanderbeg i Hunyady; Mucjusz Scevola

Attyka:

n.n; Regulus; Scypion Mlodszy; Scypion Starszy

rzezby: Roztropnosc; Sprawiedliwosc; Mestwo; Umiarkowanie

Za nimi taras i cofniety szczyt naczolkowy,szczyt wienczy posag Fortuny

Portal:

Zaznaczony gleboka archiwolta,w przyluczach alegorie Wiary i Nadzieji,nad wejsciem rzezba alegorii Milosierdzia i sentencja lacinska: “Czyn slusznie i niczego sie nie lekaj”(dewiza Speimanow).

Historia kamienicy, a zwiedzanie Trójmiasta z przewodnikiem:

Posesja nr.4 byla w drugiej polowie XIV w wlasnoscia lawnika i rajcy Meinharda Steina,pozniej do 1411 ,zamordowanego przez Krzyzakow burmistrza Arnolda Hehta.Pozniej nalezala do jego spadkobiercy Johanna Bylera.Jej gotycka postac uwiecznil Anton Muller na obrazie Grosz Czynszowy.Pod koniec XVI w kilkakrotnie pelnila funkcje pomieszczen rezydencji dworu JKM Zygmunta III.

W 1601 roku nabywa ja Jan Speiman i w 1609 rozpoczyna przebudowe budynku w duchu renesansu wloskiego.Po jego smierci wlascicielami sa zieciowie(brak meskiego spadkobiercy),a nastepnie rodzina Krause.Od 1786 do 1918 Steffensowie.W okresie miedzywojennym jest wlasnoscia Miasta Gdanska,miesci sie w niej m.in.bank,zbiory bursztynu,mieszkania prywatne,a nawet siedziba lokalnej NSDAP.W 1945 roku budynek ulega zagladzie,ale ocalalo 2/3 fasady,ktora  choc wychylona 30 cm od pionu,dzieki prowizorycznemu zabezpieczeniu zostaje wkomponowana w od podstaw zrekonstruowany budynek.Fasada zgodnie z dziewietnastowieczna dekoracja zostaje bogato pokryta zloceniami(300 g zlota dukatowego w platkach).Obecny wyglad nawiazuje do wieku XVII.Miesci sie tam Instytut Morski,

Jan Speiman(Speymann,Speimann von der Speie)

Niewatpliwie najbardziej znanym wlascicielem Zlotej Kamienicy byl Jan Speiman (1563-1625).W 1601 roku lawnik,w 1603 rajca,a w 1613 burmistrz gdanski.byl synem nadrenskiego kupca Hilgera,ozenionego z Anna Brandes.Gruntowne wyksztalcenie otrzymal na uczelniach w Krolewcu,Haidelbergu,Padwie,Pizie i Sienie.Ozenil sie z Judyta z Bahrow.Zajmowal sie handlem zbozem ,eksportujac je m.in.do Wloch.Stajac dwukrotnie na czele wypraw statkow gdanskich do Wenecji i Rzymu,ratowal te miasta od kleski glodu.W dowod wdziecznosci papiez Klemens VII nadaje mu tytul szlachecki.W Gdansku pozostawia po sobie nie tylko Zlota Kamieniczke,ale zapisuje sie jako jeden z projektodawcow Fontanny Naptuna,przebudowy Dwooru Artusa,wspolinicjator powstania Wielkiej Zbrojowni,Zlotej Bramy czy wnetrz Ratusza Glownego Miasta.Fundator grobowca Bahrow.Otaczal opieka gdanskich budowniczych i nauczycieli.Dbal o stan szkolnych bibliotek.Kolekcjoner dziel sztuki i militariow,bibliofil,zalozyciel fundacji ktora ksztalcila kustosza zbiorow znajdujacych sie w Zlotej Kamienicy.Byly one raz w miesiacu udostepniane nieodplatnie szerokiej publicznosci.Byl tez wojskowym wynalazca,za co pobieral z kasy miejsckiej wynagrodzenie.Byc moze panoplia w przyziemiu Zlotej kamienicy sa wlasnie wyrazem tych marsowych zainteresowan pana Speimana.Zmarl nie pozostawiajac meskiego potomka(jedyny syn zmarl w dziecinstwie),pochowany zostal w Bazylice Najswietszej Marii Panny.

http://static.lovetotravel.pl/galery/th/th1_12144_zlota_kamienica.jpg

http://pomorskie.travel/web/uploads/wpisy/miniatury/L-5213f94daf82cc954a5a91f8e2c3d1d075d393ab.jpg

http://www.gedanopedia.pl/images/thumb/7/7c/Zrujnowana_fasada_Złotej_Kamieniczki,_około_1950.jpg/180px-Zrujnowana_fasada_Złotej_Kamieniczki,_około_1950.jpg

http://bi.gazeta.pl/im/5b/b7/d1/z13743963Q,Zlota-Kamienica-w-Gdansku—zdjecie–ktore-pokazuj.jpg

Brak komentarzy - Napisz komentarz

Leave a comment