Bramę Chlebnicką nazywano niegdyś bramą „Lilia”. Ta nazwa nie jest przypadkiem. Wędrując ul. Piwną i Chlebnicką w stronę rzeki Motławy natkniemy się nad przelotem bramy na tajemniczy znak lilii. Po drugiej stronie także zobaczymy niezwykłość w kluczu – dwa krzyże bez korony. Oba są jedynymi powszechnie dostępnymi śladami najdawniejszych korzeni Gdańska.
Sama brama: gotycka, ceglana jest jedną z najstarszych w mieście. Powstała siedem wieków temu, a to co ją wyróżnia to wspomniane kamienie kluczowe z tajemniczymi symbolami.
Lilia – blask władzy
Im głębiej w tysiącletnią historię Gdańska, tym więcej niewiadomych. Na przykład: kim byli Sobiesławice, którzy rządzili Gdańskiem i Pomorzem przynajmniej od XII wieku? Czy byli możnowładcami, którzy z woli władcy Polski przybyli nad morze by strzec interesów młodego państwa? Czy może wywodzili się nieznanej wcześniej dziejopisarzom miejscowej dynastii? Historycy w większości skłaniają się do pierwszej hipotezy, jednak o ostateczny dowód, z braku źródeł nie będzie łatwo.
Znakiem tego rodu była właśnie lilia, a ta umieszczona w Bramie Chlebnickiej miała rodowód starszy niż sama budowla. Nad Motławą, tam gdzie do dziś można zobaczyć pozostałości zamku krzyżackiego jeszcze wcześniej istniał gród, z którego Sobiesławice rządzili okolicą. To właśnie stamtąd pochodzi kamień z lilią, który po przejęciu władzy przez Zakon trafił do miasta.
Niestety oryginał został zniszczony w trakcie walk II Wojny Światowej, a dziś w bramie oglądamy jego rekonstrukcję.
Krzyże bez korony
Równie ciekawy jest klucz bramy od strony rzeki. Widnieje w nim jedyny w swoim rodzaju herb Gdańska. Wśród niezliczonych, symboli miasta ten jeden pozbawiony jest korony. Tak właśnie wyglądał herb Gdańska nadany przez Krzyżaków. Zmienił się on dopiero w 1457 roku, gdy władcą Pomorza w miejsce Zakonu stał się król Polski Kazimierz Jagiellończyk, co w herbie objawiło się dodaniem korony nad krzyżami.
Brama Chlebnicka jest doskonałym punktem, by zacząć heraldyczną wycieczkę z przewodnikiem po najdawniejszych dziejach Gdańska. Oprócz znaków rodu Świętopełka Wielkiego oraz krzyżackiej dominacji znajdą się miejsca, gdzie zobaczyć można kogę, pieczęć miasta przypominająca o wpływach ludzi morza.
Zwiedzając Trójmiasto i Gdańsk warto pamiętać też o trzech historycznych źródłach współczesnego herbu miasta: biało-czerwone barwy z Hanzy, krzyże nadane przez Zakon Krzyżacki oraz korona będąca symbolem władzy polskich królów. Herb współczesny i dawne symbole wiele mówią o tożsamości tysiącletniego grodu nad Motławą.