ZASPA PRZYMORZE

Molo Zaspa, Brzeźno

Stare molo w Brzeźnie powstało pod koniec XIX wieku. Było przedłużeniem ul. Zdrojowej. Dziś pozostały po nim tylko betonowe szczątki przy wejściu na plażę przy Parku Haffnera. Początkowo liczyło ok. 100 metrów długości, potem 215 m (ok. 170 m długości od linii brzegowej) i było szerokie na 6 metrów. Jeszcze przed I wojną światową istniała linia tramwajowa, która docierała bezpośrednio nad molo. Uległo ono jednak zniszczeniu. Nowe wzniesiono w ramach budowy kąpieliska w Brzeźnie w latach 1993-1996. Zostało zbudowane jako przedłużenie w głąb morza ciągu pieszego znajdującego się przy ulicy Czarny Dwór. Stało się tym samym jednym z najciekawszych miejsc. Najbliżej mola położona jest Zaspa. Z najodleglejszego miejsca osiedla wystarczy półgodzinny spacer aby znaleźć się na plaży. Przy molo są knajpki gdzie można coś wypić i zjeść.

Park im. Jana Pawła II

Utworzono w latach 1981 – 1983 jako park osiedlowy na obszarze o pow. Ok. 25 hektarów. Znajduje sięrpzy zbiegu dzisiejszej ulicy Jana Pawła i al. Rzeczpospolitej.
Drzewostan tworzą przesadzone stare drzewa i drzewa młode zasadzone. Blisko ul. Meissnera w 1987r stał tu ołtarz i odbywała się msza papieska. W 2007 roku upamiętniono to miejsce tworząc tzw. „Zielony Pomnik” – pełen religijnej symboliki. Na terenie parku – alejki żużlowe i asfaltowe, .
Pd-Zach część – 2010r. – budowa osiedla City Park.

Zespół Strzelnic

Ok. 1898r. na Zaspie utworzono Zespół Strzelnic Wojskowych (ul. Żwirki i Wigury – Ciołkowskiego – Burzyńskiego – ul. Kombatantów) na użytek miejskiego garnizonu wojskowego. Po 1920r. w związku z demilitaryzacją WMG – przeszły na własność gdańskiej Policji. Teren ogrodzony drutem, na nim utworzono zakonspirowany magazyn uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Ćwiczyli tam policjanci i słuchacze szkoły policyjnej oraz członkowie niemieckich związków weteranów oraz SA, SS, NSKK.

Warto wspomnieć, że na stroni zwiedzanie Trójmiasta są doładne mapki terenó wosjowych i strzelnci w Gdańśku.

W październiku rozstrzelano obrońców Poczty Polskiej , którzy następnie zostali pochowani w wykopanym dole za kulochwytem.
Podczas II Wojny Światowej – wykupiony przez Luftwaffe w celu rozbiórki ale przetrwały do końca wojny – w 1945 r jeden z mocniejszych punktów obrony , Zespół strzelnic ostatecznie rozebrano w latach 1946-47.

Lotnisko cywilne okresu międzywojennego

1829r. Na północ od obecnego Pl. Ks. Komorowskiego wojsko pruskie zakupiło reren z przeznaczeniem na Wielki Plac Cwiczeń..
Od 1843r. – regularna jego eksploatacja – tu odbywali ćwiczenia tzw \Czarni Husarzy, odbywały się na nim wielkie parady, i manewry
1913r. otwarto na tym terenie stację lotniczą ksiecia Fryderyka Zygmunta – stacja posiadała jeden duży hangar.
Od III 1914 – prowadzono tam kursy pilotażu myśliwców, zbudowanu drugi hangar
IV 1917 – przeniesiono z Pucka szkołę myśliwców Fokker – działała do 1918r. rozpoczęto budowę 11 nowych obiektów , przerwano z powodu zakończenia wojny i niepewne losy Gdańska.
Okres międzywojenny
Niemcy nie mogą się zbroić nie mogą posiadać wojsk lotniczych więc utworzono oddziały policji, 1919r. sformowano klucz lotniczy policji bezpieczeństwa. W 1920 r. jednostka została rozformowana a jej sprzęt oddano pod opiekę wojsk angielskich. Część maszyn trafiłą do towarzystwa lotniczego w Gdańsku.
1919-21 – wrzeszczańskie lądowisko było mało wykorzystywane, Na potrzeby bazujących tu samolotów cywilnych należących do towarzystw lotniczych wykorzystywano stare hangary.

1922 – Międzysojusznicza Komisja Podziału Mienia Popruskiego Ligii Narodów zdecydowała że Wielki Plac Ćwiczeń przypadnie WMG z zastrzeżeniem że powstanie tam cywilny port lotniczy.

Port Lotniczy

17.VI 1923r. otwarto nowy port lotniczy Gdańsk Wrzeszcz, położony bardziej na północ od pierwotnego lądowiska.
1924r. – zbudowano nowe warsztaty i hangar lotniczy (ul. Braci Lewoniewskich – \SKM i początek Jana Pawła II), poprowadzono nowe drogi dojazdowe, zainstalowano urządzenia techniczne potrzebne do funkcjonowania lotniska.
Przełom lat 20/30 port lotniczy składał się z ; budynku biurowo – administracyjnego, hangaru, warsztatów, magazynów, dwóch stacji benzynowych i siedziby straży lotniczej.
1924r – ruch ograniczony do połączeń Berlin – Królewiec oraz d Warszawy i MALBORKA.
1925r. – uruchomiono loty do Szczecina, al. Inię Berlin – Królewiec przedłużono do Moskwy
1926r. – połączenie Malbork – Elbląg – Olsztyn, oraz połączenie do Kłajpedy. Oraz do Poznania i Warszay. Większość połączeń z Niemcami prowadziła spółka Deutsche Luft Hansa
1929r. – powstały Polskie Linie Lotnicze LOT, które przejęły połączenia WMG z Polską.
1934r. – nowy murowany dworzec oraz wybudowany nowy hanar ( pzy wylocie ul Kilińskiego), który byłbazą gównie dla hitlerowskich oddziałów lotniczych.

Port lotniczy był też miejscem pokazów lotniczych , działały na nim prywatne osrodki pilotów, aeroklub gdańskiej Wyższej Szkoły technicznej i inne organizacje lotniczo – sportowe.
Po dojściu nazistów do władzy drogą powietrzna przemycano d o Gdańska uzbrojenie i sprzęt wojskowy.

IV 1940r. Miejska spółka powołana z udziałem Skarbu Państwa zarządzała lotniskiem.
Lotnisko jako jedno z nielicznych na terenie III Rzeszy przez całą wojnę obsługiwało połączenia międzynarodowe.
1941r – loty do Moskwy oraz d Wrocławia
Służyło też lotnisko Niemieckim Siłom Zbrojnym, które utworzyło w tej dzielnicy szkołę pilotów

1945-1974

Zaraz po zdobyciu gdańska przez Armię Czerwoną lotnisko zakwalifikowano jako lotnisko wojskowe , nastepnie przekazano władzom cywilnym.
Pas startowy i drogi kołowania były zarzucone wrakami niemieckich samolotów oraz zwłokami żołnierzy.

1946-1948r. – odbudowano instalacje naprawiono pasy startowe , odbudowano 2 hangary ( Kilińskiego i 1949 r. zbudowano trzeci hangar (ul. Legionów)
1951r. – zbudowano dworzec lotniczy przy Ul. Legionów.
Całą powojenna struktura znajdowała siew części Pd i Pd- wsch lotniska.
1949-57 – część lotniska należała do wojska wykorzystywane jednak sporadycznie,
1961 – rozbudowano dworzec pasażerski, 1970r. – lotnisko miało już radar.

Pierwsze loty po wojnie
1945 – pierwsze loty pasażersko – pocztowe (Gdańsk – Wejherowo i Kartuzy) komunikacja lotnicza miałą charakter doraźny,

1946r. – regularne loty Gd- Warszawa, Gd – Łódź, szczecin, Bydgoszcz,
1946-47 – liczba odprawianych pasażerów – 18-19 tys
1948-49 – spadłą do 13-14 tys
Od 1957 r. – systematycznie rosła (z wyjątkiem 1953r) i ostatecznie doszła do 31 rys.
1963 – 38 tys
1967 – 129 tys
1969 – 166 tys
20.II. 1970r – Milionowy pasażer.
1968 – połączenie d Kopenhagi
1973 – Berlin i Sztokholm

Brak przestrzeni, lotnisko sierozwija – plany nowego poza miejscem zabudowanym w Rębiechowie rozpoczęto w 1971r a zakończono w 1974r.

OSIEDLE ZASPA

Nazwa pierwotnie odnosił się do położonego w dzisiejszej Letnicy jeziora, w pobliżu ujścia Wisły a następnie do powstałej nad tym jeziorem osady, objęła też dwory rozproszone pomiędzy Jelitkowem a Letnicą. Do majątków tych z czasem przylgnęły oryginalne nazwy jak Czerwony Dwór (Rothof), Biały Dwór (Weisshof), Czarny Dwór (Schwarzhof), Królewski Dwór, Dwór Młyński, Dwór Narożny.

Nazwa – piaszczyste wydmy p oraz pierwszy odnotowano w dokumencie z 1238r. Nazwa przeniesiona na rybacką osadę powstałą nad jeziorem. W późniejszym okresie do wsi Zaspa należał niemal cały nadmorski teren pomiędzy dzisiejszym Jelitkowem a Letnicą.

Młyn Sołtysa Arnolda wzmiankowany w dokumencie z 1263r. lokuje się na dzisiejsze Nowe Szkoty,
Dwory na Zaspie powstały dzięki zmianie sposobu gospodarowania oliwskich cystersów. Koniec XVII w właściciele Zaspy zaczęli oddawać ziemię indywidualnym użytkownikom w dzierżawę. Tereny cieszyły się zainteresowaniem rodzin patrycjuszowskich oraz wysokich rangą urzędników państwowych. Pierwsze z nich widoczne na planie z 1734r.
Czerwony Dwór w okolicach dzisiejszego budynku Jagiellońska 44 zawdzięcza nazwę właścicielce Annie Reginie Deysingen, któ®a przyozdobiła dach czerwoną dachówką w 1765r.
Bały Dwór znajdował się w miejscu gdzie teraz stoją bloki przy ul. Czarny Dwór 10 i 12

Dwór Królewski – na terenie dzisiejszego szpitala im. Św Wojciecha
Czarny Dwór – na początku deptaka prowadzacego z ul. Obrońców Wybrzeża nad morze. Powstały w połowie XVIII stulecia, nazwy przybrały na początku XXw.
Dwór Młyński zwany też jako Myśliwski – dziś wieżowiec przy ul. Pilotów 19
Najmłodszy dwór Narożny (1831r,) ul. Chrobrego 94 – przetrwał wojnę i można go podziwiać
I rozbiór Polski – 1772 – tereny Zaspy przeszły w ręce króla Fryderyka II, który w 1776r. wykupił też Nowe Szkoty i włączył je do Wrzeszcza.

POWSTANIE OSIEDLA

1959 – na PN od lotniska zaczęło powstawać osiedle Przymorze
1972 – Założenie Sp-ni mieszkaniowej Zaspa miało powstać osiedle dla 41-45 tys ludzi

PRZYMORZE

Obecnie Przymorze dzieli się na dwie gęsto zaludnione dzielnice:
Przymorze Małe – w zabudowie dominują niskie i średnie bloki mieszkalne, miejscami także domy jednorodzinne;
Przymorze Wielkie – głównie bloki oraz Park im. Ronalda Reagana. Znajduje się tam, przy ul. Obrońców Wybrzeża, najdłuższy budynek (tzw. falowiec) w Polsce, mierzący 800 m długości.
Obszar zbliżony do zajmowanego przez te dzielnice nazywany jest współcześnie Przymorzem.

Artykuł o najdłuższym bloku mieszkalnym w Polsce jest na stronie głównej, zapraszam do zwiedzania Gdańska z przewodnikiem.

Przymorze, wbrew nazwie, nie sięgało pierwotnie do kąpieliska. Morfogenetycznie, obszar nadmorskiego Parku im. Ronalda Reagana należy bowiem do Jelitkowa. Przez większość czasu istnienia Przymorza, określeniem tym nazywano północny fragment współczesnego Przymorza Małego, od ul. Piastowskiej na północ, a także południową część dzisiejszej dzielnicy Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia. Całość była skupiona wokół Potoku Oliwskiego.

Pierwsze wzmianki o wsi Przymorze pochodzą z XI wieku[potrzebne źródło], kiedy to wieś ta była dobrem klasztoru Cystersów w Oliwie. Dawniej wieś wzmiankowana jako Primore w 1279 i Prsimore w 1283. Około roku 1540 Przymorze przeszło w posiadanie Jana Konerta (Conrada), który wybudował młyn na Potoku Oliwskim zwany Kuźnią Konrada (leżący poza granicami współczesnego Przymorza).
W 1591 teren w rejonie ul. Subisława nad Potokiem Oliwskim został przekazany Janowi Doręgowskiemu. Powstał tam duży dwór i kuźnica żelaza (później miedzi) czynna do około 1750. W 1672 właścicielem nieruchomości został Gottfried Günter, a od jego nazwiska dwór nazwano Güntershof. W 1736 działała tam kuźnica miedzi, w drugiej połowie XVIII wieku przekształcona w kaszarnię, kolejno w olejarnię (w 1786), następnie w zakład, w którym odlewano żeliwo do produkcji karabinów, później maszyn (do 1860). W 1863 powstał tam młyn zbożowy[1]; po dewastacji została wykonana w latach 1994-1999 rekonstrukcja na oryginalnych fundamentach[2].
W 1874 Przymorze stało się wsią gminną w okręgu urzędowym Zaspa. W 1907 weszło w skład ówcześnie miasta Oliwy, a następnie wraz z nią w granice administracyjne miasta Gdańska w 1926.
10 czerwca 1959 przy ul. Śląskiej wmurowano kamień węgielny pod pierwszy budynek Spółdzielni Mieszkaniowej Przymorze[3].
Przymorze należy do okręgu historycznego Oliwa.

ORP BATORY

Kuter znajduje się obecnie w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. Zwiedzanie Trójmiasta to świetna okazja, żeby obejrzeć go z przewodnikiem!

Wezel Ofiar grudnia do Gdynia glowna PKP
Nazwany tak aby upamietnic ofiary grudnia 1970r., na rogu pomnik odsloniety w 10ta rocznice wydarzen. Przedstawia date 1970 gdzie siodemka przedstawia postrzelonego stoczniowca.

Zwiedzanie Trójmiasta

• jedziemy ul. Janka Wisniowskiego ( bohatera ballady Krzysztofa Dowgially opowiadajacej
o zastrzeleniu 17 grudnia 1970 r. Mlodego chlopca, ktorego prawdziwe imie to Zbigniew Godlewski)
• po prawej tory i gdynia stocznia skm – w poblizu kladka gdzie miala miejsce tragedia grudnia
• Pl. Konstytucji
• po lewej budynek sadu- wybudowany jeszcze przed wojna
• po prawej Gdynia Glowna – największy dworzec w Gdyni oraz jedna z najważniejszych stacji kolejowych w Trójmieście, Obecny budynek powstal w latach 50tych w stylu socrealizmu polaczonym z modernizmem. ( poprzedni w stylu dworkowym). W dworcowej poczekalni zachowały się freski z 1957, odsłonięte ponownie w trakcie remontu w 2008, przedstawiające morski krajobraz, polichromia przedstawiająca ciała niebieskie i znaki zodiaku, oraz mozaika przedstawiającą Pegaza na kole PKP. Ich autorem był prof. Juliusz Studnicki z gdańskiej PWSSP.
Gdynia Glowna PKP do slaska
• ul. Dworcowa po lewej plac Gdynian Wysiedlonych
• z dworcowej na podjazd i od podjazdu na ul.Slaska
Slaska do droga Gdynska(rozowa)
• po prawej wyzsza szkola prawa i dyplomacji
• po prawej pomorski naradowy fundusz zdrowia
Droga gdynska
• po prawej centrum Riviera Riviera to miejsce łączące centrum rozrywki, a także liczne restauracje, kawiarnie, bary oraz kino. To największe i najnowocześniejsze centrum handlowo-rozrywkowe Trójmiasta.-
po prawej Gdynia Arena – • 1/3 długości sopockiej ulicy Monte Cassino jest równa szerokości stadionu
• 8 dzwonów Gratia Dei z Bazyliki Mariackiej można odlać z jednego dźwigara konstrukcji stalowej dachu
• 30 odlewów neptuna powstałoby z jednej belki podtrybunowej
• 300 uliczek Mariackich to długość przewodów elektrycznych na stadionie
• 13 długości Półwyspu Helskiego jest równe długości kabla światłoczułego i miedzianego na stadionie
• 5 Bazylik Mariackich można po brzegi wypełnić ziemią wywiezioną z budowy stadionu
• 3 pełne widownie Teatru Wybrzeże wypełniłyby miejsca biznesowe na PGE ARENIE

Zwiedzanie Gdańska to także okazja by wejść na stadion, jednak tam oprowadzać może tylko miejscy owy przewodnik, anleży wizytę zarezerwować!

• 40 Parków Oliwskich zmieściłoby się na bursztynowej elewacji PGE ARENY
• 180 krzyży Pomnika Stoczniowców można wykonać z konstrukcji stalowych stadionu
• 7 powierzchni Bazyliki Mariackiej wynosi powierzchnia użytkowa PGE ARENY
• 17 razy można otoczyć Molo w Sopocie balustradami zamontowanymi na stadionie
• • Wysokość stadionu jest prawie taka sama jak wysokość wież Katedry Oliwskiej
• po lewej centrum nauki experyment Centrum Nauki EXPERYMENT w Gdyni to interaktywna wystawa, której główną ideą jest nauczanie poprzez zabawę-
pomorski park naukowo- technologiczny
• po prawej stadion miejski Gdyni

Dodany na stronie przedmiotu.

mierzeja

Charakterystyka Pobrzeża Kaszubskiego

– po lewej wolna przestrzeń przed zabudowaniami Nowego Portu – jezioro Zaspa (dawne jezioro w starorzeczu Wisły, oddzielone od morza przez mierzeję, zasypane przez EC II)
– widać już falowiec przy ul. Wyzwolenia (5 klatek, długość 250m, 11 kondygnacji, ok. 600 mieszkańców; pierwsza w kraju lokalna sieć internetowa „falowiec.net” powstała w 1996r.)

W czasie wycieczki autokarowej, np. pierwszego dnia zwiedzania Gdańska można na chwike zatrzymać się w Nowym Porcie i opowiedzieć o Szańću Zachodnim Twierdzy Wisłoujście.

Nowy Port – osada miejska i portowa (d. rybacka) zaczęła powstawać na pocz. XVIII w. w wyniku przesuwania się funkcji portowych ku ujściu Wisły (zamulenie koryta rzeki itd.); 1772 przy pierwszym rozbiorze zajęta przez Prusaków, blokada Gdańska, rozbudowa miasta i portu, po drugim rozbiorze 1793r. już dobrze rozwinięty ośrodek portowy.

– skrzyżowanie z ul. Wyzwolenia, po prawej d. Morski Dom Kultury (socrealizm – obecnie Bank PEKAO S.A. i biura Zarządu Morskiego Portu Handlowego Gdańsk, siedziba Związku Kombatantów i Więźniów Politycznych, nad wejściem medalion „Za zasługi dla Gdańska z herbem miasta, przed wejściem popiersia Feliksa Nowowiejskiego i Stefana Żeromskiego), Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa
– drzewa za MDK w prawo: cmentarz i park po dawnym cmentarzu (na tym terenie – między dzisiejszym cmentarzem a kanałem portowym znajdował się Szaniec Zachodni Twierdzy Wisłoujście, w planach jest przebudowa parku tak, by alejki i pasy zieleni wyznaczały linie dawnych fortyfikacji)
– ze skrzyżowania w prawo można pojechać do kanału portowego i promu do Wisłoujścia (czynny tylko w dni powszednie)

JEŚLI POJECHALIBYŚMY PROSTO :
– po prawej skwerek i pomnik błogosławionego ks. Mariana Góreckiego (od 2002r.) (Ks. Górecki był opiekunem gdańskiej Polonii w Nowym Porcie i męczennikiem obozu Stutthof +1940r., wyniesiony na ołtarze przez Papieża w 1999r.)
– skrzyżowanie z ul. Góreckiego i Wolności, supersam BIEDRONKA (w latach PRLu słynna restauracja i night-club „Viking”)

ul. Wolności

Nieczęsto zdarzają się wizyty w tym rejonie, gdy organizujemy zwiedzanie Trójmiasta, jednak np. w czasie wizyt wyceickzowcó wracamy tamtędy do portu!

– stara zabudowa Nowego Portu, kamieniczki czynszowe z XIX/XX w.
– po lewej szkoła podstawowa nr 55
– po prawej ulica Krzywa, w głębi domki z przełomu XIX/XX wieku
– skrzyżowanie z ul. Władysława IV, od skrzyżowania w prawo: zajezdnia tramwajowa z końca XIX w. i prom Wisłoujście (twierdza Wisłoujście pełniła w swoich dziejach nie tylko rolę twierdzy i latarni morskiej, było to też więzienie; np. po powstaniu listopadowym trzymano w niej internowanych uczestników Powstania Listopadowego, zaś w roku 1917 trafił tu na pewien czas Józef Piłsudski – aresztowany po kryzysie przysięgowym w legionach, w drodze do Magdeburga)

ul. Władysława IV

– po prawej siedziba Polcargo (rzeczoznawstwo i kontrola towarów w handlu międzynarodowym)
– skrzyżowanie z ul. Strajku Dokerów
– po lewej: siedziba C. Hartwig ((jedna z najstarszych firm spedycyjnych – zał. Carl Hartwig 1858r.)
– po prawej wieża i baza Portowej Straży Pożarnej „Florian” (przed wojną w tym miejscu był Dom Polski, w głębi równoległa do Władysława IV – ul. Zamknięta, przy niej pod nr 6 był hotel „Berlin”, w którym nocował Napoleon w 1807r., podczas zwiedzania Wisłoujścia)
– po prawej kościół rektorski Niepokalanego Serca Maryi (franciszkanie)
– przedłużenie Władysława IV = ul. Szkolna (w stronę portu) (to na niej obrońcy Westerplatte ostrzelali przemieszczające się oddziały – prawdopodobnie policji gdańskiej)
– za kościołem – Nabrzeże i Zakręt Pięciu Gwizdków, dalej w stronę ujścia – Nabrzeże Oliwskie (niegdyś kanał portowy był węższy a w tym miejscu zakręcał niemal pod kątem prostym, mijanie się nie było możliwe – stąd statek wchodzący w zakręt miał obowiązek dać pięciokrotny sygnał gwizdkiem parowym – pierwszeństwo statek wchodzący do portu. Nakaz zniesiony po poszerzeniu i przebudowie kanału – wykreślony z locji w 1970r.)

ul. Oliwska

– po lewej: kościół św. Jadwigi Śląskiej (przy krzyżu misyjnym po prawej stronie kościoła replika pomnika z Westerplatte, postawionego tam 11.XI.1928r. na X-lecie niepodległości – orzeł i napis „Wspólna pracą wszystkich tworzy się bogactwa”, obok tablica „Rok 33 1933, pamiątka 19to wiekowej rocznicy męki i śmierci pańskiej”; przy wejściu dwie tablice na 1000-lecie chrztu i 1000-lecie śmierci św. Wojciecha)
– po lewej: Gdańskie Centrum Zdrowia, Przychodnia Medycyny Pracy i Szpital Błękitny Nowy Port
– po prawej: wielki budynek w biało-żółte pasy: Wojewódzka Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa – oddział graniczny
– po prawej: niewidoczna za drzewami stacja SKM Nowy Port (nieczynna od 2002, na tym terenie przy ul. Wysokiej stała latarnia morska – poprzedniczka obecnej
– po prawej (vis a vis stacji benzynowej) – odnowiona willa (dawny pensjonat), siedziba Morskiej Agencji Gdynia (firma spedycyjna)
– po prawej, (nr 34c, za MAG-iem): Wzgórze Pilotów – stary dom pilotów (nad drzwiami figura sternika – zaginęła)
– po lewej: zespół szkół ogólnokształcących (IV LO, szkoła podstawowa, gimnazjum, studium detektywistyczne i liceum zaoczne – matura w 2 lata!;-))
– po lewej: ceglany budynek Izby Celnej w Gdańsku, potem kilka bloków i barak – komisariat policji w Nowym Porcie
– po lewej: Morski Oddział Straży Granicznej (koszary pruskie z XIX/XXw., kasyno, internat; w tym kompleksie w okresie międzywojennym znajdował się Polski Etap Emigracyjny – dla opuszczających kraj emigrantów – odpływali z nabrzeża Wiślanego koło Poczty Morskiej], na terenie Kaplica Polska MB Częstochowskiej pod opieką ks. Góreckiego; od września 1939 do kwietnia 1940 Niemcy więzili tu 10 tysięcy Polaków, kilkuset zginęło)
– w prawo – ul. Przemysłowa – do Nabrzeża Ziółkowskiego
– port – Basen Władysława IV, wybud. 1879r.,

piechotą:
latarnia morska: Pierwsza gdańska latarnia powstała prawdopodobnie już w XIV wieku, w miejscu dzisiejszej twierdzy Wisłoujście. Z czasem oprócz funkcji nawigacyjnej poczęła też bronić wejścia do portu, obrastając w umocnienia i fortyfikacje. Jednak natura okazała się silniejsza i gdy Wisła nanosząc wielkie ilości piachu odsunęła swoje ujście o ponad 2 kilometry, znaczenie latarni upadło.
Kolejna latarnia powstała w tworzącym się Nowym Porcie u nowego ujścia Wisły w roku 1785 – przy ul. Wysokiej, w miejscu dzisiejszej stacji SKM Nowy Port). Zasilana była węglem, później świecami woskowymi, wreszcie gazem (jako druga w świecie) i pod koniec XIX wieku na kilka lat eksperymentalnie prądem elektrycznym (pierwsza na Bałtyku). W roku 1894 zbudowano obecną ośmiokątną wieżę typu Cleveland (Wielkie Jeziora, USA) o wysokości ponad 27 metrów. W laternie zainstalowano żarówkę elektryczną i metalowy reflektor. Dzięki usytuowaniu na pagórku jej światło padało na morze z wysokości ponad 30 metrów i miało zasięg 13 mil morskich. Emitowała światło kątowe w trzech sektorach podejścia do gdańskiego portu: czerwone w zakresie od 117st. do 136st. i od 275st. do 297st. oraz białe w od 136st. do 275st. Cykl świetlny latarni miał sekwencję: błysk 2 sekundy – przerwa 3 sek. Ponadto jej maszt nad laterną wyposażony był we wskaźnik kierunku wiatrów, prędkościomierz i kulę czasu. Kula ta była zbudowana z wikliny pomalowanej na czarno i punktualnie w południe opuszczana była z położenia górnego w dolne, służąc do regulacji pokładowych chronometrów.
1 września 1939r. na jej wieży Niemcy umieścili cekaem, który uciszyli obrońcy strzałem z armaty kpr. Grabowskiego. Śladem tego ostrzału jest zamurowany jaśniejszą cegłą ślad po otworze od pocisku.
W roku 1984 latarnię wyłączono z polskiego systemu nawigacyjnego, jej funkcję przejęła nowa latarnia na wieży Kapitanatu Portu Północnego, o wysokości światła 61 metrów i zasięgu 25 Mm. Obecnie w rękach prywatnych, muzeum latarnictwa, kula czasu.
– Kapitanat Portu
– za latarnią – nowy dom pilotów
– obrotnica
– Westerplatte
– basen Westerplatte – baza Pomorskiego Oddziału Straży Granicznej
– ujście Martwej Wisły
– przystań promowa „Polferries” – PŻB (promy do Nynashamn „Scandinavia” i „Rogalin”, tu kręcono „Ostatni Prom”)

DCT, Port Płn, Westerpllate